- Σάλαχ ελ Ντιν
- Όνομα δύο σουλτάνων. Ελληνοποιημένος τίτλος Σαλαδίνος.
1. Σ. ελ N., Γιούσεφ Ιμπν Αγιούμπ. Πρώτος σουλτάνος της δυναστείας των Αγιουβιδών της Αιγύπτου και της Συρίας (Τακρίτ, Μεσοποταμία 1138 - Δαμασκός 1193), κουρδικής καταγωγής, γνωστός και με το εξελληνισμένο όνομα Σαλαδίνος. Ο Σ. ελ Ντ. ενώ βρισκόταν στην υπηρεσία του εμίρη του Χαλεπίου και της Δαμασκού, Νουρ αντ - ντιν, κατόρθωσε το 1176 να ανακηρυχτεί σουλτάνος της Αιγύπτου και της Συρίας. Το 1183, με μια σειρά από επιδέξια πλήγματα, επέκτεινε την κυριαρχία του, εκτός από την Αίγυπτο και τη Συρία, σε μεγάλο τμήμα της Παλαιστίνης και της Αραβικής Χερσονήσου (Υεμένης), ως τη Μεσοποταμία Α, και σε εκτεταμένα τμήματα της Β. Αφρικής, ως την Τριπολίτιδα, στα Δ. Τότε οργάνωσε εκστρατεία εναντίον των διάφορων χριστιανικών ηγεμονιών της Ανατολής, που είχαν ιδρυθεί από τους πρώτους σταυροφόρους, αρχίζοντας τον «ιερό πόλεμο» που έμελλε να καταστήσει θρυλικό τ’ όνομά του στη Δύση. Τον Ιούλιο του 1187, ο Σ. νίκησε το βασιλιά της Ιερουσαλήμ Γκυ ντε Λουζινιάν στη μάχη της Χατίν, κοντά στη λίμνη της Τιβεριάδας, και το συνέλαβε αιχμάλωτο· μεταξύ Ιούλιου και Σεπτέμβριου κατάκτησε τις πόλεις Άκρα, Ναζαρέτ, Καισάρεια, Νεάπολη (Ναμπλούς), Σιδώνα, Βηρυτό, Ασκάλωνα, και τον Οκτώβριο την ίδια την Ιερουσαλήμ, προκαλώντας έτσι τη Γ’ Σταυροφορία που, παρά το γεγονός ότι μετείχαν σ’ αυτήν οι μεγαλύτεροι ηγεμόνες της Ευρώπης - Ριχάρδος της Αγγλίας (ο επιλεγόμενος Λεοντόκαρδος), Φρειδερίκος (Μπαρμπαρόσα) της Γερμανίας, Φίλιππος Αύγουστος της Γαλλίας κ.ά. - δεν κατάφερε να ανακτήσει τη χαμένη Αγία Πόλη.
Το επόμενο έτος ο σουλτάνος πέθανε, αφού μοίρασε τις εκτεταμένες κτήσεις του στον αδελφό του αλ- Αντίλ και σε τρεις από τους γιους του. Ταυτόχρονα σχεδόν γεννιόταν στην Ευρώπη <- ιδιαίτερα στη Γαλλία και στην Ιταλία -ο θρύλος του Σ., που παρουσιαζόταν σαν ευγενικό πνεύμα, υπέρμαχος της θρησκευτικής του πίστης, αλλά ανθρώπινος, σοφός, μεγαλόψυχος, ιπποτικός στους αντίπαλους του, ανεκτικός και μερικές φορές υποστηρικτής του χριστιανισμού.
2. Σ. ελ Ν. ο B’ (1229-1261). Σουλτάνος (1236-1261), του Χαλεπίου και της Δαμασκού, δισέγγονος του Σ. του A’. Διαδέχτηκε τον πατέρα του το 1236 και στην αρχή βασίλεψε κάτω από την κηδεμονία της μητέρας του, η οποία πέθανε γύρω στο 1242. Ανακηρύχτηκε επίσημα σουλτάνος το 1250. Σκοτώθηκε από τους Μογγόλους του Ουλαγκού στη Δαμασκό, οι οποίοι το 1260 έκαναν επιδρομή στο κράτος του και τον συνέλαβαν. Μετά από αυτόν έσβησε η δυναστεία των Αγιουβιδών του Χαλεπίου.
Ο σουλτάνος της Αιγύπτου και της Συρίας Σάλαχ ελ Ντιν ο A’, σε προσωπογραφία άγνωστου καλλιτέχνη.
Dictionary of Greek. 2013.